Galen Strawson – O niemożliwości całkowitej odpowiedzialności moralnej

Jedną z centralnych kwestii dotyczących problemu wolnej woli stanowi zagadnienie moralnej odpowiedzialności. Na ogół utrzymuje się, iż ma ono najdalej idące konsekwencje dla życia społecznego oraz prawa. Jak jednak argumentuje Galen Strawson, nie można odpowiadać moralnie za własne działania. Argument przebiega następująco: dana osoba podejmuje decyzję w oparciu o swój charakter, osobowość lub inne czynniki umysłowe. Z drugiej strony, za czynniki te nie można ponosić odpowiedzialności, wydaje się bowiem oczywiste, że są one powodowane innymi czynnikami, takimi jak wychowanie czy geny, za które nie jesteśmy odpowiedzialni. Jedynym wyjściem byłoby bycie causa sui, tj. bycie przyczyną samego siebie. Jednakże zgodnie z roz­powszechnioną opinią nic nie może być causa sui. W takim wypadku odpowiedzialność moralna jest niemożliwa.

Przed debatą pt. Czy wolna wola jest iluzją? polecamy lekturę artykułu Galena Strawsona pt. O niemożliwości całkowitej odpowiedzialności moralnej w tłumaczeniu Jacka Jarockiego.

Źródło: Roczniki Filozoficzne, 65 (2017), nr 1
Strony: 109-128
http://dx.doi.org/10.18290/rf.2017.65.1-6