W plebiscycie oddano ponad 5000 głosów. Najwięcej – 417 – padło na zeszłorocznego zwycięzcę – rzeczownik sztos. Na drugim miejscu z 269 głosami jest neologizm dwudzionek, który ma zastąpić weekend. 227 głosów oddano na wyraz XD w komunikacji pisanej, później dziś także element języka mówionego, zapisywany w zgłoszeniach także iksde.

135 głosów padło na rodzinę wyrazów z rdzeniem ogar: ogarnąć/ogarniać, ogar, nieogar, także docenionych już w ubiegłorocznym plebiscycie. Do granicy 100 punktów zbliżył się jeszcze skrótowiec RIGCZ – rozum i godność człowieka, który uzyskał 93 głosy.

Zwycięzcą naszego plebiscytu nie może być zeszłoroczny laureat. Drugie z kolei słowo – dwudzionek – to słabo akceptowany purystyczny pomysł, wyśmiewany już przez Juliana Tuwima, który uważał, że weekendu niczym zastępować nie trzeba. Uznajemy więc, że młodym słowem roku 2017 jest kolejne na liście XD.
Rzeczownik XD, który może też funkcjonować jak wykrzyknik, partykuła, nieodmienny przymiotnik lub przysłówek, powstał jako połączenie liter symbolizujące graficznie uśmiech. Jest więc znakiem ikonicznym. XD, dziś zapisywane także iksde, należy głównie do języka pisanego mediów społecznościowych, ale pojawia się również w języku mówionym. W polszczyźnie rozpowszechnił się prawdopodobnie kilka lat temu. W angielskojęzycznej sieci XD funkcjonuje od roku 2003 (pierwszy wpis w słowniku slangu Urban Dictionary).

Oprócz zwycięzcy głosowania powszechnego (choć arytmetycznie dopiero na trzecim miejscu) przyznajemy nagrody w kategoriach: najciekawszy neologizm i najciekawsza metafora. Tutaj nie decyduje liczba zgłoszeń. Wśród neologizmów największe wrażenie robi na nas smartwica, zapisywana także jako smartfica – kolejna nazwa chorobliwego uzależnienia od telefonu komórkowego. Jest to propozycja sugestywna, świadcząca o znajomości polskiego słowotwórstwa, niestety nierozpowszechniona.

Wśród neologizmów w powszechnym użyciu wyróżniamy czasownik odjaniepawlić/odjaniepawlać (się) w znaczeniu ‘zdarzyć się niespodziewanie’. Najbardziej typowe użycie to pytanie „Co tu się odjaniepawla?”. Ten czasownik jest używany powszechnie nie jako bluźnierstwo czy wyraz antykościelnej fobii, lecz raczej naturalna reakcja na wszechobecny w przestrzeni publicznej zewnętrzny kult. Młodzież i slang młodzieżowy reagują buntem na różne narzucane publicznie narracje: prawicowe i lewicowe, religijne i liberalne.

Wśród neosemantyzmów (metafor leksykalnych) wybieramy rzeczownik pocisk i pokrewny czasownik pocisnąć kogoś. Pocisk to cięta riposta lub wypowiedź pogrążająca przeciwnika. Cała komunikacja młodzieży to kultura pocisków.

Marek Łaziński

Zobacz w galerii subiektywny wybór słów z definicjami oryginalnymi oraz gdzieniegdzie – z komentarzami językoznawcy.

Źródło: Słownik Języka Polskiego https://sjp.pwn.pl