ognitywistyCzy większy mózg jest lepszy?
Czy większy mózg jest lepszy?
Przedstawiciele gatunku Homo sapiens sapiens różnią się od innych naczelnych zdolnością do tworzenia, gromadzenia i przekazywania wiedzy pomiędzy poszczególnymi osobnikami jak i pokoleniami. Dość powszechnie uważa się, że te umiejętności są konsekwencją istnienia specyficznych struktur neuroanatomicznych, a w konsekwencji emergencji wyjątkowych predyspozycji poznawczych i behawioralnych, które są charakterystyczne tylko dla ludzi. Do tego typu predyspozycji zwykle zalicza się rozwinięte działania prospołeczne i kooperacyjne, wykorzystanie symboli abstrakcyjnych, języka mówionego i rozwiniętej gramatyki.
Wciąż jednak intrygującym i otwartym pozostaje pytanie czy obserwowane różnice znajdują odzwierciedlenie zmianach genetycznych, neuroanatomicznych i fizjologicznych lub np. w jakichś molekularnych wydarzeniach, które wydarzyły się w czasie ewolucji człowieka?
Czy nasz mózg jest wyjątkowy w porównaniu do innych zwierząt?
- Często przyjmuje się, że zwierzęta o większych mózgu są bardziej inteligentne od tych z mózgami mniejszymi. Absolutna wielkość (masa) jest bowiem najbardziej ogólną cechą opisową mózgu. Wskaźnik ten przyjmuje wartość od 0,1 g u małych ssaków i nietoperzy do 9.000 g u dużych waleni. Należy podkreślić, że masa 1,35 kg mózgu Homo sapiens jest znacząco mniejsza od mózgu słoni i niektórych waleni.
- Jednym z wskaźników dość często analizowanych w neuroanatomii jest ocena jaki jest udział masyw mózgu w masie całego ciała. Okazuje się na przykład, że ze wzrostem wzrostu wielkości ciała wielkość mózgu jest skorelowana odwrotnie proporcjonalnie z wykładnikiem 0,6-0,8. Oznacza to, że wielkość mózgu „nie nadąża” za wzrostem rozmiarów ciała, a wraz ze wzrostem wielkości ciała mózgi zwierząt nie stają się absolutnie większe, ale stosunkowo mniejsze. Spośród dużych ssaków ludzie mają w istocie największy mózg, który zwykle obejmuje ok. 2% masy ciała. Hmmm, to bardzo dobry wynik. Ale ryjówki, najmniejsze ssaki, które w porównaniu do naczelnych wykazują znacznie mniejszą elastyczność procesów poznawczych i behawioralnych, mają mózgi, których wielkość osiąga już ok. 10% masy ciała.
Zapraszam na analizę porównawczą wybranych anatomicznych i neurofizjologicznych uwarunkowań procesów poznawczych u ludzi i zwierząt.
