Spośród wszystkich myślicieli stulecia geniuszy, które rozpoczęło współczesną filozofię, żaden nie prowadził bardziej bogatego i wszechstronnego życia intelektualnego niż Gottfried Wilhelm Leibniz (1646-1716). Wykształcony na prawnika, pracował jako radca dworu, bibliotekarz i historiograf. Dokonał wielu słynnych odkryć na gruncie logiki, matematyki, fizyki i metafizyki, swoje własne prace odczytywał jednak w perspektywie etycznej i teologicznej, łącząc zainteresowania teoretyczne z kwestiami politycznymi, dyplomatycznymi i szerokim wachlarzem reform praktycznych: prawnych, ekonomicznych, administracyjnych, technologicznych, medycznych i kościelnych.

Pionierska biografia Marii Rosy Antognazzy nie tylko opisuje pełen zakres tych zainteresowań teoretycznych i działań praktycznych, ale ponadto po raz pierwszy splata je w jednolity portret tego wyjątkowego myśliciela i obraz otaczającego go świata. Tłem dla życia Leibniza są wspaniale zarysowane realia XVII- i XVIII-wiecznej Europy, która ożywa na kartach tej książki.

Jest to mistrzowsko skonstruowany, wyczerpująco udokumentowany opis rozwoju myśli Leibniza, jego ambitnych planów i przedsięwzięć, jego niezliczonych kontaktów intelektualnych i niekończących się wędrówek po Europie. Ujmuje, z precyzją i wielką szczegółowością, niebywale rozległy umysł wybitnie kreatywnego myśliciela. Ta książka to niezwykłe osiągnięcie, odpowiadające trudnemu zadaniu napisania biografii intelektualnej Leibniza. Wyzwaniem nawet dla doświadczonego uczonego jest zapoznanie się choćby z częścią pism Leibniza we wszystkich językach, w których powstały, zrozumienie niuansów religijnych, politycznych i intelektualnych składających się na ówczesną rzeczywistość, a także zidentyfikowanie setek osób, wybitnych i zapomnianych, z którymi kontaktował się Leibniz. Nie ulega wątpliwości, że Antognazza sprostała temu wymaganiu, pisząc biografię, która przewyższa wszystkie istniejące teksty na temat życia Leibniza… Jest to dzieło o niezrównanych standardach akademickich, które z pewnością pozostanie podstawowym źródłem informacji przez długie lata. – „Journal of the History of Philosophy”

Pierwsza współczesna biografia Leibniza, autorstwa Gottschalka Guhrauera, ukazała się w 1842 roku i, jakkolwiek mało porywająca, do dziś pozostawała najpoważniejszym źródłem dla badaczy niemieckiego filozofa. Heroiczny wysiłek Marii Rosy Antognazzy sprawił, że Guhrauera można w końcu odłożyć na półkę. Antognazza na nowo przeanalizowała teksty źródłowe i napisała żywą, dogłębnie udokumentowaną opowieść, którą trudno będzie podważyć, nawet w kwestiach szczegółowych. – „London Review of Books”

Leibniz. Biografia intelektualna

Maria Rosa Antognazza

Spis treści

Podziękowania
Skróty
Datowanie
Tablica chronologiczna
Wstęp
Przypisy

Część I
MŁODZIEŃCZE POWOŁANIA (1646–1676)

Rozdział 1

Narodziny wizji: tło historyczne, dzieciństwo i wczesna edukacja (lipiec 1646–luty 1667)

Wojna i pokój: problemy i perspektywy
Rodzina i religia Leibniza
Formalna edukacja i niezależne studia
Podstawy logiki i alfabet myśli ludzkich
Filozofia scholastyczna i koncyliacyjna teologia
Starożytna metafizyka i współczesna fizyka: uniwersytety w Lipsku i Jenie, kwiecień 1661–październik 1663
Prawnicze studia encyklopedysty: Lipsk i Altdorf, październik 1663–luty 1667
Przypisy

Rozdział 2

Poszerzenie horyzontów: Norymberga, Frankfurt i Moguncja (marzec 1667–marzec 1672)

Norymberga, Frankfurt i Moguncja
Wielki plan Leibniza: Demonstrationes Catholicae i prolegomena do nich
Logika, characteristica universalis i współpraca naukowa
Metafizyka i fizyka
Etyka i polityka
Teologia
W drodze do Paryża
Przypisy

Rozdział 3

Stare wino w nowych bukłakach: Paryż, Londyn i Holandia (marzec 1672–grudzień 1676)

Pierwsze kroki w Paryżu (marzec 1672–styczeń 1673)
Pierwsza wizyta w Londynie (koniec stycznia–koniec lutego 1673)
Paryż: okres środkowy (marzec 1673–październik 1675)
Ostatni rok w Paryżu (październik 1675–październik 1676)
Do Niemiec przez Londyn i Holandię
Przypisy

Część II
MARZENIA I RZECZYWISTOŚĆ (1676–1716)

Rozdział 4

Geniusz uniwersalny jako bibliotekarz, historyk i inżynier górnictwa: Hanower i Dolna Saksonia (grudzień 1676–październik 1687)

Pod rządami księcia Jana Fryderyka: grudzień 1676–grudzień 1679
Pod rządami księcia Ernesta Augusta: styczeń 1680–październik 1687
Wielki plan Leibniza: od Demonstrationes Catholicae do scientia generalis i encyklopedii opartej na dowodach

Logika i matematyka
Metafizyka i fizyka
Teologia
Etyka i prawoznawstwo
Przypisy

Rozdział 5

Śladami Welfów: południe Niemiec, Austria i Włochy (listopad 1687–czerwiec 1690)

Niemcy środkowe i południowe (listopad 1687–maj 1688)
Wiedeń (maj 1688–luty 1689)
Włochy (marzec 1689–marzec 1690)
Powrót do Hanoweru (marzec–czerwiec 1690)
Przypisy

Rozdział 6

Z powrotem w służbie Welfów: Hanower i Wolfenbüttel (czerwiec 1690–luty 1698)

W służbie welfskich książąt
Ortodoksja i herezja
Fizyka, metafizyka i matematyka
Siły, monady i harmonia przedustawna: publiczna ofensywa połowy lat dziewięćdziesiątych
Ciemne chmury na matematycznym horyzoncie
    Unus ex nihilo omnia fecit  
Multikulturalizm Leibniza: Chiny, Rosja i badania językoznawcze
Wydarzenia 1697 roku i sprawa protestancka
Przypisy

Rozdział 7

Między bratem a siostrą: Hanower i Berlin (luty 1698–luty 1705)

Więź z Hanowerem i powab Berlina
Negotium Irenicum 
Filozofia i matematyka
Lektura dzieł Locke’a
Spory z Tolandem i Bayle’em
Debaty na temat metafizyki i fundamentów etyki
Eskalacja wojny o rachunek różniczkowy
Matematyczne oblicza characteristica universalis
Śmierć Zofii Charlotty
Przypisy

Rozdział 8

Światło i cienie: Hanower, Berlin, Wolfenbüttel, Wiedeń (luty 1705–wrzesień 1714)

Sieć kontaktów Leibniza
Debaty prywatne i publiczne: o matematyce, nauce i filozofii
Handel światłem w listach
„Zwiastun” Wielkiej Syntezy Leibniza
Wojna o rachunek nasila się
Na cesarskim dworze (grudzień 1712–wrzesień 1714)
Wymiana ognia pomiędzy matematykami
Dwa krótkie pisma o monadach
Powrót do Hanoweru
Przypisy

Rozdział 9

Epilog: Ostatnie lata w Hanowerze (wrzesień 1714–listopad 1716)

Niedokończone sprawy
Ostatnie starcia z Newtonem i newtonistami
Niekończący się postęp
Inclinata Resurget 
Przypisy

Dodatek
Bibliografia
Dodatek od tłumaczy
Indeks

Tytuł oryginalny: Leibniz. An Intellectual Biography
ISBN: 978-83-7886-369-4
Format: 164×240 mm
Tłumaczenie: Zuzanna Lamża, Łukasz Lamża

Liczba stron: 712