Czytanie znaków. Czytanie umysłów

Letnia Szkoła Kognitywistyki. Dzień #1. Środa, 20 września 2017

Wprowadzeniem do części pierwszej – czytanie znaków – będą dwa wykłady plenarne.

Dobrosław Bagiński – Komunikacja wizualna – od gramatyki wizualnej do wizualnej metaforyczności 

Pierwszy, zatytułowany Komunikacja wizualna – od gramatyki wizualnej do wizualnej metaforyczności, poprowadzony przez profesora Dobrosława Bagińskiego z Wydziału Artystycznego UMCS, zaprezentuje koncepcję komunikacji wizualnej opartej na systemie równoległym do systemu znakowego. System wizualnej piśmienności (visual literacy) obejmuje kodowanie wizualne wyrażeń i przekazów językowych ujmując podobieństwa wzorców leżące u podstaw ich doświadczenia, system drugi jako system niezależny, czyli wizualnej poetyki tworzy niewyrażalne słowem obrazowe metafory. Analizowane będą umysłowe procesy oraz swoista inteligencja wizualna leżące u podstaw tak rozumianej komunikacji.

Piotr Francuz – Na tropie biologicznych podstaw eksperckości w dziedzinie sztuk wizualnych

Od ekspertów w każdej dziedzinie wiedzy lub umiejętności oczekuje się trafnych decyzji, optymalnych rozwiązań problemów, wiarygodnych wyjaśnień i przewidywań. Ale jak odróżnić ekspertów od nie-ekspertów? Poziom eksperckości w określonej dziedzinie można mierzyć, np. na podstawie uzyskanych punktów w testach wiadomości lub umiejętności, dla których zostały uprzednio opracowane wskaźniki poprawności. Niestety w większości dziedzin, z wyjątkiem takich, jak np. szachy lub sport, nie ma jednoznacznych norm. Jak zidentyfikować np. najlepszego nauczyciela, lekarza lub eksperta w zakresie sztuk wizualnych? Problem jest tym trudniej rozwiązać im bardziej kulturowo uwikłana jest dana dziedzina wiedzy lub umiejętności.

Psychologowie od dawna poszukują odpowiedzi na pytania dotyczące behawioralnych, umysłowych i mózgowych mechanizmów leżących u podłoża eksperckości w różnych dziedzinach. Celem niniejszej prezentacji jest przedstawienie szerokiego tła badań nad zjawiskiem eksperckości, w szczególności w odniesieniu do dziedziny sztuk wizualnych. Podczas wykładu zostaną przedstawione założenia metody testowania ekspertów w dziedzinie sztuki a także wyniki badań eksperymentalnych w ramach, których poszukiwano okoruchowych korelatów eksperckich decyzji w obszarze sztuk wizualnych.

Uzupełnieniem bezpośrednim obu środowych wykładów plenarnych będzie warsztat poprowadzony przez dra Piotra Markiewicza na temat specyfiki odbioru przekazów wizualnych przez osoby z deficytem poznawczym, na przykładzie osób z uszkodzeniem mózgu.

Piotr Markiewicz – Neuropsychologia sztuki wizualnej

Po uszkodzeniach mózgu zmieniają się sposoby nadawania i odbierania informacji. Dotyczy to także wytwarzania i odbioru wizualnego przekazu artystycznego. Pojawiają się nowe typy komunikacji wizualnej, analogiczne do zmienionych form komunikacji u osób bez artystycznych uzdolnień. Podczas warsztatów przyjrzymy się różnym przypadkom zmienionej komunikacji wizualnej po uszkodzeniu mózgu.