Zaangażowanie języka, czynników kulturowo specyficznych i potocznych intuicji w zdolność czytania w umyśle i poznaniu społecznym

[accordion]
[acc_item title=”Grant”]

• The involvement of language, culture-specific factors and folk intuitions in mindreading activity and social cognition
• Grant – Narodowe Centrum Nauki
• Czas realizacji 2015-2018 (36 miesięcy)
• Kierownik projektu – dr hab. Arkadiusz Gut
• Zespól projektowy:, prof. Him Cheung, prof. ZHAO Gang, dr hab. Zbigniew Wróblewski

[/acc_item]

[acc_item title=”Cel„]

Projekt badawczy dotyczący zaangażowania języka i czynników kulturowo specyficznych w kognitywną aktywność czytania umysłu (mindreading) jest w swej istocie przedsięwzięciem interdyscyplinarnym, wymagającym włączenia w rozważania filozoficzne wiedzy psychologicznej i lingwistycznej. Pamiętajmy, że zdolność mindreadingu jest rdzeniem wiedzy społecznej, powiązanej z potocznym rozumieniem umysłu, zaś jej obecne ujęcie jest przedłużeniem filozoficznego dyskursu na temat innych umysłów i jest nabudowane na badaniach nad rozwojem i funkcjonowaniem „potocznych teorii umysłu”.

Przez dekady zdolność kognitywna czytania umysłu była ujmowana jako kompetencja poznawcza, niezależna od odmienności kulturowych i językowych, w jakich się przejawia i w jakich jest nabywana. Od kilkunastu lat w oparciu o liczne kognitywne badania porównawcze oraz studia dotyczące zróżnicowań kulturowych w sferze epistemicznych i moralnych intuicji, trend rozważań uległ odwróceniu. W kontekście nowego trendu proponowany cel projektu można ująć w formie generalnego zadania, które ma polegać na próbie określenia, w jakim zakresie nasze zdolności kognitywne obejmujące, np. (i) konstruowanie osoby jako bytu psychicznego, (ii) zajmowanie kognitywnych perspektyw, (iii) użycie i rozumienie pojęć mentalnych, (iv) odczytywanie własnych i cudzych stanów mentalnych, (v) podawanie racji działania – co składa się na zdolność „mindreadingu” – są kulturowo i językowo zależne. Wobec tego nasz dyskurs sytuujemy nie tylko na planie sporu filozoficznego (na ile zdolności poznawcze są uniwersalne i wrodzone a na ile językowo i kulturowo zależne?) ale także w ramy badań porównawczych, które mają obejmować porównanie zdolności czytania umysłu w kontekście odmiennych systemach językowych i filozoficzno- kulturowych (Chin i Polski).

[/acc_item]
[acc_item title=”Współpraca międzynarodowa„]Przygotowania do projektu badawczego zostały rozpoczęte ponad rok temu i wymagały ze względu na obszar badań oraz odniesienie analiz do konkretnego kontekstu językowo-kulturowego (Chiny-Polska) dobrania zespołu badawczego, który ma naukowo potwierdzone doświadczenie w tym obszarze. Z tego powodu w zespole badawczym znalazły się osoby a) zajmujące się kwestią mindreadingu i wpływy języka na nasze myślenie, (b) z doświadczeniem badawczym w filozofii, psychologii oraz lingwistyce (c) posiadających istotną i potwierdzoną znajomość kultury i języka chińskiego oraz (d) posiadających doświadczenie w badaniach międzykulturowych. Służy temu nawiązana współpraca z prof. Him CHEUNG, Dep. of Psychology; prof. ZHAO Gang, Beijing Foreign Studies University.[/acc_item]

[acc_item title=”Metoda„]Profil projektu sytuuje się w obszarze badań opisowych, skupiających się na analizie i odkrywaniu potocznych (folk) intuicji, form językowych lub potocznych teorii poznawczych, które wyznaczają sposoby dokonywania ewaluacji epistemicznych, rozumienia pojęć mentalnych, atrybucji stanów mentalnych czy rozmienia ,ja”. Tym samym profil podjętych rozważań ma charakter badań specyficznych dla kognitywistyki i mieści się w ramach prowadzonych od kilkudziesięciu lat dociekań określanych czasem potoczną epistemologią folk epistemology) lub filozofią eksperymentalną łączącej w sobie badania konceptualne, poszerzane o meta-analizy licznych badań empirycznych oraz o przeprowadzone badania kwestionariuszowe.[/acc_item]

[acc_item title=”Wpływ rezultatów„]Badania (filozoficzne oraz psychologiczno-lingwistyczne) ostatnich lat nad czytaniem umysłu otworzyły nową przestrzeń do dyskusji. Tworząc poniższy projekt badań, wchodzimy w podwójny sposób w samo centrum prowadzonych dyskusji. Po pierwsze uzyskane rezultaty dostarczą nowych argumentów, w jakim zakresie systemy poznawcze są wewnętrznie ustrukturyzowane, wrodzone oraz uniwersalne, a na ile ich natura jest określana przez proces uczenia i kulturowego oddziaływania. Po drugie, zaprojektowane badania międzykulturowe z udziałem Polaków i Chińczyków, umożliwią zebranie unikatowego materiały porównawczego. Tym samym w warstwie analitycznej i empirycznej przeprowadzone badania nie będą powieleniem rozważań dotąd przeprowadzanych.[/acc_item]

[acc_item title=”BADANIA ANKIETOWE”]

[/acc_item]

[/accordion]