Matematykę w sztuce obserwować możemy w architekturze, malarstwie, czy rzeźbiarstwie.

Wykorzystując zasadę złotego podziału i opierając się na cudach natury artyści projektują podstawy wielu budowli. Obrazy i rzeźby często są inspirowane regułami matematycznymi. Świadczy to o interdyscyplinarności matematyki.

Pod wzorami, niezachwianymi prawami oraz regułami kryje się estetyka, urok i uporządkowanie struktur. Dla niektórych matematyków i artystów nie istnieje wyraźna granica między matematyką, a sztuką. Używając liczb tworzą wzory i stawiają problemy, a odpowiedzi na pytania starają się ukazać poprzez tworzenie w drewnie, metalu, plastiku, a nawet programach komputerowych.

Oto kilka przykładów matematyków, którzy zauważyli możliwość tworzenia dzieł sztuki z liczb:

Bathsheba Grossman:

Artystka korzysta z druku 3D przy wykuwaniu z metalu matematycznych rzeźb. Uwielbia symetrie, podział przestrzeni i wszystko, co wydaje się niemożliwe do realizacji. Pierścienie w jej rzeźbach nie stykają się (żadna para), ale są ze sobą trwale połączone. Jeśli usunie się jeden, reszta zostałaby uwolniona.

W jej twórczości odnaleźć można modele pobliskich gwiazd, mikrocząsteczkę DNA i Galaktykę Mlecznej Drogi. Autorka stosuje perforowaną teksturę, która powoduje grę świateł i zwraca uwagę na osobliwą topografię rzeźb.

__________________________________________________________________________

Carlo H. Sequin: Informatyk z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley znany jest w świecie matematyki z setek prac, które są ucieleśnieniem pojęć związanych z powierzchniami, deformacjami i wymiarami.

_____________________________________________________________________________
Diana Taimina: Uczęszczając warsztaty geometrii w 1997 roku ujrzała kilka delikatnych papierowych modeli samolotów, hiperbolicznych zaprojektowanych przez matematyk William Thurston . Postanowiła zrobić bardziej wytrzymałe modele, a zrobiła to szydełkując je. Artystka chciała stworzyć modele dotykowe, aby studenci mogli poczuć krzywiznę. Skorzystała z ulubionego szydełkowania.

______________________________________________________________________________
John Sims:

Tworzy dynamiczne projekty oparte na matematyce, sztuce, tekście, filmie i performansie. Główne projekty artysty badają połączenie matematyki i sztuki, naturę białej supremacji i wizualnego terroryzmu, polityki i kultury miłości oraz złożonego pojęcia czasu.

Artysta – matematyk szuka inspiracji w szerokim zakresie pojęć matematycznych. Jego praca przedstawia fraktale.

Po raz pierwszy Sims stworzył fraktal obsadzony drzewami (lewy górny róg). Podobne wzory pojawiają się w naturze, np. w kwiatostanach brokułów, poszarpanych pasmach górskich, a naukowcy wykorzystują je do badania wielu zjawisk, od schematu ptasiego lotu po strukturę kosmosu.W dorobku ma także wiele prac inspirowanych sekwencją cyfr liczby pi.

____________________________________________________________________________
Ostatni artysta to Bjarne Jespersen.

Zamierzeniem artysty jest wzbudzenie reakcji niedowierzania: pragnie, by ludzie dotykali i oglądali jego prace poruszali nimi jednocześnie wątpiąc, że jego prace istnieją. Uważał się nawet bardziej za magika niż artystę.

“Magia” staje się widoczna, gdy manipuluje się obiektem i odkrywa, że jego części są w rzeczywistości luźne i potrafią się nieznacznie poruszać między sobą – to bardzo zaskakujące doświadczenie. Nie znajdzie się niczego podobnego w tradycyjnym rzeźbieniu.

Na przykład biorąc kulę do ręki da się szybko zauważyć, że każdy skarabeusz porusza się niezależnie od pozostałych. Mimo to są połączone i żadnego nie można oddzielić od reszty bez połamania jakiegoś elementu. Kula wyrzeźbiona jest z jednego bukowego bloku.

Inspiracją dla artysty była twórczość holendra – Eschera, który wiązał swoje dzieła z matematyką. Popularyzował on parkietaże, czyli szczelne pokrycia płaszczyzny dopasowanymi do siebie figurami geometrycznymi, tworzącymi powtarzający się wzór.

Źródła:

1. Ornes, S. (2018). Sztuka z liczb. Świat nauki, nr. 9.

2. Gamwell, L. (2015). Mathematics and Art: A Cultural History. Princeton University Press.

3. Dewdney, A.K. (2010). DIY Fractals: Exploring the Mandelbrot Set on a Personal Computer, ScientificAmerican.com.